Λιγότερο αναβλητικοί και περισσότερο παραγωγικοί;

Εντοπίστε τα αίτια και αλλάξτε τον τρόπο σκέψης σας.

Φένια Κουφάκη

Όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με μια λίστα πραγμάτων που θέλουμε να ολοκληρώσουμε, την οποία καθυστερούμε για αύριο, για μεθαύριο και σιγά σιγά επ’ αόριστον. Στην θέση αυτής της λίστας έρχονται και προστίθονται άλλες δουλειές που ηθελημένα ή μη της αντιμετωπίζουμε σαν πιο επείγουσες και πολύ γρήγορα φθάνουμε στο σημείο που το άγχος για την προθεσμία ή η έντονη πίεση χρόνου είναι τρόπος ζωής.

Η αναβλητικότητα σαν ορισμός είναι μια μη λειτουργήσιμη διαδικασία που στόχο έχει να αποφευχθεί μια ενέργεια υποσχόμενοι ότι θα την πραγματοποιήσουμε στο μέλλον, απολογούμενοι για αυτή την καθυστέρηση και προσπαθώντας να αποποιηθούμε των ευθυνών μας ενώ ξέρουμε τις συνέπειες αυτής της χρονοτριβής (Timothy A. Pychyl, 2013).

Γιατί επιλέγουμε έναν φαύλο κύκλο συνεχόμενης μετάθεσης ενεργειών σε μελλοντικό χρόνο με αρνητικές συνέπειες για εμάς;

Αποφυγή αρνητικού συναισθήματος (άγχος αποτυχίας, φόβος μη ελέγχου της κατάστασης, πίεση κοινωνικής αποδοκιμασίας, υψηλές προσδοκίες από τους γύρω).
Απουσία ισχυρού κινήτρου. Έλλειψη παρακίνησης. Δεν υπάρχει έντονη επιθυμία για την επίτευξη του στόχου ενώ ταυτόχρονα μπορεί να συνοδεύεται από έλλειψη ενδιαφέροντος για την επίτευξη του.
Αποφυγή να αναλάβουμε την ευθύνη. Συνήθεια να λαμβάνουμε καθοδήγηση από άλλους ή άλλοι γύρω μας (οικογένεια, συνάδελφοι, φίλοι) να έχουν την ευθύνη των πράξεων και όχι εμείς.
Έλλειψη οργάνωσης και έλλειψη διαχείρισης χρόνου από το οικογενειακό ή κοινωνικό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον το οποίο το βιώνουμε ως χαοτικό για μεγάλη διάρκεια στην ζωή μας, πολλές φορές είναι λόγος για την έλλειψη της οργάνωσης μας, καθώς δεν γνωρίζουμε από που να αρχίσουμε, τι βήματα πρέπει να κάνουμε, σε τι χρόνο το κάθε ένα και δεν γνωρίζουμε πως θα οργανώσουμε την επίτευξη ενός στόχου.
Υπερβολική τελειομανία. Πεποίθηση ότι ολοκληρώνοντας τον στόχο το αποτέλεσμα δεν θα ανταποκρίνεται τις υψηλές προσδοκίες. Το αποτέλεσμα δεν θα είναι αρκετό για εμάς.
Υποεκτίμηση του χρόνου που απαιτείται από τον στόχο, υπερεκτιμώντας τις δυνάμεις μας και πιέζοντας μας στα άκρα. Έντονη πίστη ότι ακόμα και την τελευταία στιγμή μπορούμε να τα καταφέρουμε όπως πιθανότατα να έχει επαναληφθεί και στο παρελθόν.

Τρόποι αντιμετώπισης της αναβλητικότητας:

Να αναγνωρίσουμε την συναισθηματική αποφυγή μπαίνοντας στην κατάσταση που την δημιουργεί. Να αντιληφθούμε δηλαδή ότι κάθε φορά που δημιουργούμε μια νέα ανάγκη στην θέση του στόχου μας ¨εξαπατούμε¨ τον εαυτό μας και τον αποπροσανατολίζουμε για να μην νιώσουμε ένα αρνητικό συναίσθημα, να μην βγούμε από την συνήθεια μας, να μην αναλάβουμε μια ευθύνη για να μην έρθει η ¨αλλαγή¨ στην ζωή μας. Η αποδοχή της κατάστασης αυτής είναι το πρώτο βήμα για να ξεκινήσουμε να την διαχειριζόμαστε.

Οργάνωση – Οργάνωση – Οργάνωση. Να καταγράψουμε όλα τα βήματα που χρειάζεται να γίνουν για να ολοκληρώσουμε τον στόχο (βήματα, σημαντικότητα, χρόνος που απαιτείται για κάθε ένα βήμα, εμπόδια που θα προκύψουν). Ένα break down του στόχου σε μικρότερους επιμέρους στόχους θα βοηθήσει στην απλοποίηση του στόχου. Ιεραρχήστε τους στόχους με βάση το βαθμό σημαντικότητας και τον χρόνο που απαιτούν.

Να ξεκινήσουμε με ένα μικρό βήμα, με μια μικρή δράση χωρίς περισπασμούς. Κάθε βήμα, θα μας φέρει μπροστά στο επόμενο και έτσι ο στόχος κάθε ημέρα θα έρχεται και λίγο πιο κοντά. Αν εστιάζετε σε μια μικρή δράση, θα προσελκύετε περισσότερες ευκαιρίες και ιδέες, εάν εστιάζετε σε όλους τους περισπασμούς που υπάρχουν γύρω σας, θα προσελκύετε περισσότερους και θα απομακρύνεστε από τον αρχικό σας στόχο (Alan Hester, 2018).

Να οραματιστούμε την ικανοποίηση και την ανακούφιση που θα νιώσουμε με την ολοκλήρωση του στόχου αυτού. Να οραματιστούμε τι θετικό θα φέρει στη ζωή μας η επίτευξη αυτού του στόχου και πόσο παραγωγικοί θα νιώσουμε.

Να επιβραβεύσουμε τον εαυτό μας για κάθε μικρό βήμα, να φροντίσουμε τον εαυτό μας για να βρούμε την ισορροπία στην καθημερινότητα και την ζωή μας με στόχο να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε καλύτερα σε κάθε επίπεδο.

Όταν αναβάλουμε έναν στόχο βάζουμε στην άκρη τη ζωή μας.
Αφιερώνουμε χρόνο σε άλλα πράγματα, ενώ θα μπορούσαμε
να τον χρησιμοποιήσουμε για να πετύχουμε τους στόχους μας.

Pychyl, A. Timothy 2013, Solving the Procrastination Puzzle: A Concise Guide to Strategies for Change.

Alan Hester 2018, Management Starts With You